De legende vertelt dat de oorsprong van India Pale Ale bij de Britse ambtenaren en soldaten ligt die tijdens het koloniale tijdperk in India verbleven. Verscheurd door heimwee, werd voor hen in het thuisland een nieuw exportbier ontwikkeld. De klassieke biersoorten waren namelijk niet geschikt voor de lange reis van Engeland naar India. De slimme Britse brouwers voegden daarom extreme hoeveelheden hop aan het bier toe om de drank te wapenen tegen de lange zeiltocht. Met spijt in het hart, zien we deze romantische fabel nog vaak als waarheid opduiken. Historische bronnen vertellen namelijk een ander verhaal.
Op naar warmere oorden
We nemen een duik in de tijd en komen bij George Hodgson terecht, eigenaar van Bow Brewery in het Engelse Blackwall aan de Thames. George was een bijzonder slimme zakenman. Hij kende de officieren van de Oost-Indische Compagnie in het begin van de negentiende eeuw speciale voorwaarden toe. Naast porter en tafelbier konden ze bij hem bijvoorbeeld ook ‘oktoberbier’ bestellen. Dit blonde bier werd oorspronkelijk in de herfst gebrouwen en was een provisiebier dat bestemd was om twee jaar te laten rijpen. Uit oude recepten leren we dat de versie van Hodgson iets zwaarder was in alcohol en stevig werd gehopt. Het oktoberbier ging mee op de boot naar India en tijdens de lange reis werd het blootgesteld aan een trage en geleidelijke stijging in temperatuur. In combinatie met het schommelen van het schip, kreeg het bier daardoor op korte tijd de fijne smaakontwikkeling die normaal pas na jaren kelderrijping wordt bereikt.
Het is dus een fabel dat Hodgson dit bier speciaal ontwikkelde voor de export naar India. Er werd evenmin extra hop toegevoegd om de lange reis te doorstaan, andere bierstijlen zoals porter overleefden de reis namelijk even goed. Oktoberbier was een bestaande bierstijl met veel hop. Door de evolutie onderweg kwam het bier perfect op dronk en daardoor viel het zeer goed in de smaak in de overzeese kolonies.
London has fallen
De brouwerij had een uitstekende reputatie, maar de zakenman in Hodgson werd te gulzig. In 1821 begon hij zelf bier naar India te exporteren. Op die manier kon hij de winstmarge van de Oost-Indische Compagnie zelf opstrijken. De officieren gingen dan maar op zoek naar een ander brouwer om een ‘pale ale prepared for India’ te produceren. Brouwerij Allsopp in Burton-on-Trent ging gretig in op het voorstel om het oktoberbier te imiteren. En met succes. Al snel verkoos iedereen in India het nieuwe bier uit Burton boven het oktoberbier van Bow Brewery.
Hadden we echter al gezegd dat Hodgson slim was? Hij zocht een nieuwe afzetmarkt en richtte zich op de Londense consument. Tot zijn doelgroep behoorden de militairen en ambtenaren die uit India teruggekeerd waren. Met de komst van de spoorlijnen in 1839 konden de bieren van Allsopp echter ook zeer gemakkelijk in de Britse hoofdstad geleverd worden. De concurrentie woekerde hevig en de nieuwe bierstijl werd extreem populair in Londen. Het gevolg? Brouwers gebruikten de naam India Pala Ale (IPA) louter om hun product meer cachet te geven ongeacht de stijl of ingrediënten. Door de wildgroei aan bieren met dalende kwaliteit was de bierstijl na de Tweede Wereldoorlog zo goed als verdwenen.
Hip hipper hopst
Zoals veel ‘vergeten’ bierstijlen is India Pale Ale vandaag populairder dan ooit. De trend startte in de jaren 1980 in de Verenigde Staten en werd door de Britse brouwers opnieuw opgepikt. Ook heel wat Belgische brouwerijen en bierfirma’s hebben ondertussen een eigen India Pale Ale. IPA staat op vandaag synoniem voor een samenspel tussen een intens hoparoma en een uitgesproken smaakprofiel. Een IPA heeft dankzij de – vaak Amerikaanse – hopsoorten vaak een explosief aroma gaande van fruitige toetsen van citrus, pompelmoes en exotisch fruit tot hars en munt. Qua smaak is vooral de bitterheid kenmerkend voor de stijl.
