Proeven van een oude geuze is hetzelfde als de vijfde symfonie van Beethoven voor het eerst horen. Je wist niet dat zoiets mooi en verfijnd gecreëerd kon worden. Het complexe en intens zure karakter weet zowel wijn- als bierliefhebbers te bekoren. Een echte geuze weet zelfs mensen te charmeren die nooit voor bier kiezen. Vooral tijdens de zomermaanden merken we dat er meer geuze aan de lippen wordt gezet. En dat heeft veel te maken met zijn verfrissende en heerlijk zure smaak. Een authentieke geuze combineert namelijk een zalig dorstlessend karakter met een ongelooflijke elegantie, waarmee ze gemakkelijk vele schuimwijnen omver blaast.
Geuze op doktersvoorschrift?
Bierkenners noemen ze de ‘champagne onder de bieren’, maar wat is een geuze nu eigenlijk? Concreet is het een blend van jonge en oude lambiek, die jarenlang op hout gerijpt hebben. En het is één van de oudste bierstijlen ter wereld. We hebben ze eigenlijk te danken aan de beruchte Belgische koppigheid. Terwijl vele anderen deze oude ambacht van lambiek brouwen vervingen door nieuwe brouwtechnieken bleven verschillende brouwers hier mooie lambieken en oude geuzes produceren. Zo werd België de bakermat van deze stijlen.
De grote doorbraak voor geuze kwam na de wereldtentoonstelling van 1897. Terwijl lambiek een vaak troebel bier was zonder schuimkraag kreeg je met een geuze een helder, schuimend bier geschonken uit een champagnefles. Tussen de wereldoorlogen groeide het succes van deze bierstijl enorm, je kreeg het zelfs op doktersvoorschrift.
Officiële erkenning
Dat succes bleef niet duren, want daar kwam de pils aan. Dit bier uit Tsjechië was een instant succes, en heel wat goedkoper om te brouwen. Een gevolg daarvan was dat de spottend genaamde ‘capsulekesgeuze’ zijn intrede deed. Dat is een bijgezoete imitatiegeuze waarbij lambiek gemengd werd met hoge gistingsbier en extra suiker. Doel geslaagd want de consument kon op den duur geen onderscheid meer maken tussen een echte en een industriële geuze. Er was ook geen wettelijke bescherming of een soort AOC zoals je in Frankrijk voor de wijn hebt. Onder initiatief van lambiekbrouwer en geuzesteker Frank Boon werd een voorstel gelanceerd die het onderscheid maakte tussen geuze en oude geuze wettelijk vast te leggen. Dat verliep niet van een leien dakje. Niet verwonderlijk want tijdens de jaren ’90 had de imitatie-geuze ondertussen het grootste deel van de markt in handen. Gelukkig hielden de lambiekbrouwers en geuzestekers voet bij stuk. Sinds 1997 maakt Europa bestaat een duidelijk onderscheid tussen geuze en oude geuze. Concreet betekent dit je elk bier ‘geuze’ mag noemen, maar dat enkel een authentieke geuze de term ‘Oude Geuze’ mag dragen. Deze door Europa beschermde benaming is een GTS ( = Gegarandeerde Traditionele Specialiteit), dit logo vind je telkens terug op de fles.
Meer info vind je bij HORAL, de Hoge Raad voor Ambachtelijke lambieken.
Oude Geuze 3 Fonteinen – Brouwerij 3 Fonteinen
3 Fonteinen is onlosmakelijk verbonden met Armand Debelder. Hij leerde het stekersvak van zijn vader Gaston, die er op zijn beurt toe aangezet werd door een frequente gast in zijn café: Herman Teirlinck. De brouwerij is ontzettend geliefd in binnen- en buitenland. Dat succes er niet zo maar gekomen, ze hebben wat stormen moeten doorstaan. Van het FAVV die tijdens de jaren ’90 plots alle hout wou verbieden bij de geuzestekers tot een kapotte thermostaat die er in 2009 voor zorgde dat Armand zijn volledige jaarproductie verloor. Als een feniks is 3 Fonteinen uit de as herrezen met de opening van hun proeflokaal de Lambik-O-Droom waar je met zicht op de foeders degusteert. De oude geuze van 3 Fonteinen is een echt pareltje. Hij geurt naar zure appels en hout, die helemaal terugkomen in de smaak, aangevuld door een toets van citroen. Het geheel blijft zeer gebalanceerd.
Geuze Mariage Parfait – Brouwerij Boon
Frank Boon nam in 1978 de geuzestekerij van René De Vits over, toen gezien als één van de beste geuzemakers. Een gedurfde beslissing want de bierstijl bleef sukkelen met een dalende verkoop en velen geloofden niet dat de bierstijl nog een toekomst had. Frank kiest vanaf het de start om geen concessies te maken op de kwaliteit. En dat loont. Brouwerij Boon is de enige lambiekbrouwerij in de wereld die tot vijf keer toe goud binnenhaalt op de World Beer Cup, de meest prestigieuze internationale biercompetitie. Als je deze Mariage Parfait proeft, begrijp je meteen waarom. Deze authentieke gauze is een mengsel van verschillende lambieken van 3 jaar oud. In de neus ontmoet je zijn mooie aroma’s van citrus, pompelmoes, eik en groene appel. Ze worden gedragen door een intense zuurheid zonder deze scherp wordt.
Oude Geuze Tilquin – Geuzesteker
Tilquin
Bio-ingenieur Pierre Tilquin raakte gebeten door de wilde gisten en startte in 2009 zijn eigen geuzestekerij. De creaties van de enige Waalse geuzesteker kregen ondertussen internationaal en in eigen land veel lof. Pierre Tilquin laat lambieken van Boon, Lindemans, Girardin en Cantillon rijpen op eikenhouten vaten en blendt ze. Het resultaat daarvan zijn zeer elegante oude geuzes. Ook hier gaat het om een lange rijping van 2 à 3 jaren die gevolgd wordt door een hergisting op fles van minimum 6 maanden. Eerder droog komt de krachtige zure smaak nog meer voren. Geaccentueerd door aroma’s van limoen, abrikoos en groene appel ervaar je een intense fruitigheid, die strak gehouden wordt door de tannines van het hout.
Dit artikel verscheen eerder in Het Laatste Nieuws.
